Zabytki naszego sołectwa począwszy od kapliczki przy Kościele, przydrożnych kapliczek, dzwonów, poprzez stare wartościowe dokumenty minionej epoki, chociaż już niekompletne, a znajdujące się w Maleckiej Izbie Pamięci, to bardzo cenne źródła historyczne, które mają nie tylko wartość kulturową, artystyczną, ale i naukową. To właśnie one są świadectwem dorobku naszego społeczeństwa. Sprawą ważną dla nas mieszkańców powinno być zapewnienie opieki i ochrony zabytków na terenie naszego sołectwa po to, by przetrwały dla przyszłych pokoleń.
Ale jak to wszystko się ma… do zabytkowej, bo z roku 1880-90 fisharmonii, która do dnia dzisiejszego, a trudno stwierdzić jak długo, znajduje się w piwnicach Domu Ludowego w Malcu. Jak wynika z relacji starszych mieszkańców, kiedyś była ozdobą pomieszczeń dworskich. Instrument obecnie jest mocno zniszczony, zważając na to, że podczas każdej powodzi piwnice były zalewane. Czy uda się coś jeszcze z tym zrobić… Trochę żal, że do tej pory nikt nie zwrócił na to uwagi. Na dzień dzisiejszy udało się zainteresować sprawą Muzeum im. A. Kłosińskiego w Kętach, które zaoferowało podjęcie próby zbadania możliwości renowacji bądź oszacowania kosztów.
Miejmy nadzieje, że jest jeszcze szansa uratować tę „historyczną perełkę”. Na wyniki badań i konkretną decyzje Muzeum, co dalej z fisharmonią z Dworu Maleckiego, przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać.
Chrońmy nasze zabytki, by nie uległy zapomnieniu, ponieważ to one świadczą o dorobku naszych ojców, dziadków i o ich wkładzie w rozwój miejscowej kultury.
Może już czas, żebyśmy zaczęli dostrzegać, nie tylko swój własny dorobek, ale dorobek i dziedzictwo naszych przodków, którzy również ciężko pracowali na to, czym dziś nasze sołectwo może się pochwalić. Jak od lat wiadomo, na terenie naszej wsi mieszka wielu pasjonatów lokalnej historii. Liczymy, że pomogą zachęcić kolejnych mieszkańców do dbałości o miejscowe zabytki, że pomogą przekonać, że historyczne dziedzictwo na terenie sołectwa Malec, obojętnie jakiego pochodzenia, jest po prostu samo w sobie bardzo ważne dla nas wszystkich. Musimy je chronić i zachować dla przyszłych pokoleń, tak aby „nie tylko dziury w ziemi… świadczyły o naszej historii”.
Ewa Jonkisz
